Topraklama Yönetmeliği

Madde 1- Topraklama yönetmeliği esasıyla 100 Hz altındaki frekanslı doğru ve alternatif akım elektrik tesislerine uygun topraklama tesislerinin kurulması, denetlenmesi, can ve mal güvenliği bakımından yapılması ve işletilmesine ilişkin yasaları kapsamaktadır.

Özelliklerinin farklı olması sebebiyle hem alçak hem de yüksek gerilimli elektrik tesislerine ait topraklama kuralları, bilgi işlem ve iletişim donanımlarının topraklanmasını açıklayan kurallar ayrı ayrı verilmektedir. Ayrıca elektrik yardımıyla işleyen taşıtların besleme hatları bu yönetmeliğin kapsamında yoktur.

Madde 2- Yönetmeliğin Ekleri olarak tamamlayıcısı Türk Standartları ekidir. Yönetmelikte yer almayan kurallarla ilgili EN, HD, IEC ve VDE standartları göz önüne alınır ve oluşabilecek herhangi bir çelişki durumunda sıralamaya bakılarak öncelik verilip incelemeye alınır. Eğer bir tesis hakkında yönetmelik kapsamına uygun olup olmadığı belirsizlik içerisindeyse Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na taşınan karar burada cevabını bulur. Yönetmeliğin dayanağı İkinci madde de verilir. İkinci madde de 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı’nın görevleri için kanunun 28. Maddesine dayanılarak belirtilmiştir. Yönetmeliğin üçüncü maddesinde uygulama kısmını kapsamaktadır.

Madde 3- Yönetmeliğin yeni kurulacak olan tesislerin yanı sıra büyük değişiklikler yapacak olan kurulu tesislere uygulanmaktadır. Eğer büyük bir değişiklik yapmadan işlevini sürdüren tesislerin şartları biraz da ha farklıdır. Tesisin başka bölümlere etkisi olursa veya karışıklığa sebep olursa, yerel koşulları sebep göstererek teknik gelişmeyi önleyecek veya herhangi bir zorluk ortaya çıkarırsa ve daha sonra bakanlığa gerekçeli başvuru yapıldığı takdirde bakanlık yalnızca talep edilen söz konusu maddenin uygulanmamasına izin verebilir.

Topraklama Yönetmeliği

Topraklama Tesislerinin Boyutlandırılması

Topraklama tesislerinin kurulumu için dört temel koşul gereklidir. Ayrıca bunlar Topraklama yönetmeliği 5. Maddesinde de bulunmaktadır.

1- En yüksek miktarda topraklama da hata meydana gelirse, topraklama tesislerindeki ortaya çıkabilecek herhangi bir gerilime karşı insanların güvenliğinin sağlanması

2- Korozyon ve mekanik dayanıma karşı dayanıklılığın olması

3- İşletme araçlarıyla nesnelerin zarar görmesinin önlenmesi

4- Isı konusunda da oluşabilecek en yüksek hata akımının hesaplanarak bulunması

Topraklama tesislerinin yapılması işlemi madde 6’da belirtilir. Topraklama iletkenlerinin ve topraklayıcıların tesis edilmesi: toprak içine koyulan eğik, düşey veya yatay topraklayıcının bir araya gelmesiyle uygun olarak toprak yayılma direncine ulaşılabilmesi için birçok şekilde topraklayıcı kombinasyonları uygulanır. Bununla birlikte toprak özdirencini düşürmek amacıyla kimyasal maddelerin kullanılması yetkililer tarafından da tavsiye edilmez. Topraklama ölçümü için gereken açıklamalar Ek-N’de verilmiştir. Tesislerde yapılan muayeneler ve belgelendirme: Bütün topraklama tesisi için geçerli olup kullanıcı tarafından işletmeye alınmadan önce tesis ve montaj aşamalarında gözle muayene edilip deneyden geçirilmesi gereklidir.

Topraklama Yönetmeliği

Alçak Gerilim Tesislerinde Topraklama

Alçak gerilimli tesislerde dolaylı temasa karşı olarak bazı koruma yöntemleri verilmiştir. Bunlar:

1- Elektriksel ayırmayla koruma

2- Beslenmenin otomatik olarak ayrılıp korunması

3- İletken olmayan mahallerde koruma

4- Topraklamasız tamamlayıcı mahalli eşpotansiyel kuşaklamayla koruma

5- İki numaralı koruma sınıfı olan donanım şekli kullanılarak eşdeğeri yalıtımla koruma

Alçak Gerilim Tesislerinde Topraklama, Koruma ve Potansiyel Dengeleme İletkenlerinin Seçimi ve Tesisi

Bu kısım topraklama yönetmeliği madde 9’da belirtilmiştir. Bu tesisler elektrik tesislerinin işlevine bakılarak bu amaçları ayrı ya da birlikte kullanılması mümkündür. Diğer tüm metal bölgelerin elektrolit etkileriyle, önceden beklenilenin üzerine hasara uğraması tehlikesine karşı önlemlerin alınması gerekir. Özellikle de çelik kafes yapılarının bütün metal kısımlarının da topraklama etkisinin iyi olacağı şekilde topraklanmalıdır.

Topraklama Tesislerinde Ölçme ve Denetleme

Topraklama ölçümü ve denetlemesi ayrıca Ek-P’de bulunmaktadır. Topraklama ölçümü işleminin karmaşıklığa sebep olmaması için yalıtım direnci ölçümü esnasında ana ve nötr iletkenler birbirleriyle bağlanabilir. Ölçümlerin doğru gerilimle yapılması önemlidir. Bunu uygulayarak iletkenlerin kendi ve toprak arasındaki kapasitelerin olumsuz etkisi, ölçme tekniği açısından da engellenmiş olacaktır.

Bir önceki yazımız olan Toprak Nötr Arası Gerilim başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

İçindekiler

] }