Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır ?

Topraklama

Topraklama ; elektrik ile çalışan cihazların & makinelerin olası bir elektrik kaçağı riskine karşı toprağa gömülü bir iletken ile topraklama mekanizmasına bağlanmasıdır.

Topraklama Ölçümü

Topraklama Ölçümü Nedir ?

Topraklama ölçümü ; Toprak ile iletken metal arasındaki direnci yani toprağa elektrik akımının ve gerilimin geçmemesi için ona karşı uygulanan bir kuvvettir, topraklama ölçümü toprak direnci meger test cihazı sayesinde hassasiyet ile ölçülmektedir.

Avometre ile Topraklama Ölçümü

Avometreler; akım (Amper), gerilim (Volt), direnç (Ohm) ve kısa devre ölçmeye yarayan dijital va analog çeşitleri olan elektronik ölçüm aletleridir. Avometreler bu ölçüm özellikleri sayesinde topraklama ölçümü yapmakta da kullanılmaktadır. 

Avometre ile Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır

Cihaz doğru ölçüm moduna alındığından emin olduktan sonra komütatörü doğru ayarlamak ve anahtarı ölçüm için doğru yere sabitleme işlemleri gerçekleştirilmelidir. Bunun ardından avometre ile topraklama ölçümü sorunsuz bir şekilde yapılabilir.

Multimetre ile Topraklama Ölçümü

Multimetreler avometrelerin daha hassas ölçümler yapılmasına imkan veren gelişmiş halleridir denilebilir. Avometre ile yapılan ölçüm aşamalarına benzer aşamalar ile multimetreler ile de topraklama ölçümü yapılabilir

Toprak Megeri ile Topraklama Ölçümü

Toprak megeri topraklama ölçümünde kullanılan en yüksek doğruluk oranına sahip ölçme yöntemidir. E, P ve C elektrotları kullanılarak toprağa saplama yöntemlerinin bir uzman tarafından doğru toprak bölgesine ( nemli ) yerleştirilmesi ile toprak megeri ile sağlıklı bir şekilde topraklama ölçümü yapılabilir

Fluke 1663 ile Topraklama Ölçümü

Çok işlevli bir test cihazı olan Fluke 1663 kullanılarak topraklama ölçümü uzmanlar tarafından yapılabilmektedir.

Prizden Topraklama Ölçümü

Faz – nötr ve nötr, nötr – toprak ve faz – toprak arası ölçümler avometre yardımı ile dikkatli bir şekilde kontrol edilir, çıkan ölçüm sonuçlarına göre prizin ve tesisatın topraklama ölçümü yapılır.

Topraklama Ölçüm Değeri Kaç Olmalı

Genel kullanım alanında 10 ohm değeri uygun kabul edilebilir olsa da fabrika topraklamaları, tesisat topraklamaları gibi yüksek risk grubuna ait yerlerde topraklama ölçüm değeri 5 ohm hatta bazen 2 ohm değerinin altında tutulması gerekmektedir.

Topraklama Ölçümünü Kimler Yapabilir

Topraklama ölçümü yapmaya yetkisi olan kişiler; EMO üyesi Elektrik, Elektrik-Elektronik ve Elektronik Mühendisleri EMO üyesi Serbest Müşavir Mühendis(SMM) yetkilerine sahip olmak zorundadır. Firmamız ALTEKSAN sizlere bu alanda tüm yetkinliklere ve belgelere sahip olarak güvenilir hizmet sunmaktadır.

Topraklama Ölçümü Raporu

Topraklama ölçüm raporu, tesisler için yapılması zorunlu kılınan topraklama ölçümlerinin ardından yetkili EMO üyesi Elektrik, Elektrik-Elektronik ve Elektronik Mühendisleri EMO üyesi Serbest Müşavir Mühendis(SMM) yetkilerine sahip gerçek kişiler tarafından ölçümü yapılan yere ait; topraklama direnci değerleri ve ölçüm sonuçlarının yasal mevzuata uygunluğunu gösteren rapora Topraklama Ölçüm Raporu denir.

Topraklama Ölçüm Raporu Örneği

Topraklama ölçüm raporu örneğine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Topraklama Direnci

Topraklama Direnci Nedir

Toprak direnci : toprağın akım sırasında karşı taraftan etkileyen güç toprak direncidir. Toprak özünde bakır gibi sıradan iletkenlere göre zayıf bir iletkendir.

Ama bulunan toprak alan yeterli miktarda büyük ise direnç düşük şekilde olur toprak iyi bir netice haline gelir bu sebepten dolayı kurulan sistemimizde iletkenler ile toprağın arasında bulunması gereken bir engel yani direnç söz konusu olabilir. Tesisler kurulmadan daha önce bu şekilde ölçümler yapılarak zorunlu olunan hesaplamalar denklemler kurulur ve hazırlık aşamaları bittikten sonra işlemleri yönelik olarak topraklama tesisatı kurulumu gerçekleştirilir.

Topraklama Direncinin Teorik Prensibi

Topraklama ölçümünün teorik prensibi ise toprak megeri ile yapılan ölçüm ve hesaplamaların ilk ölçüm ile hesaplarını ABD standart bürosundan 1915 tarihinde Dr Frank Wanner gerçekleştirmiştir. Klasik tip toprak megeri sadece üç çeşit elektroda sahiptir. 

Bunlar E, P ve C elektrotlarıdır. 

E elektrodu Toprak elektrodu anlamına gelir

C elektrodu Akım elektrodu anlamına gelir 

P elektrodu ise potansiyel elektrot anlamına gelmektedir.

Bizler bu elektrotları kullanan kişiler olarak E ve C elektrotlarına sabit akım vererek f ile p iletişimindeki potansiyel farkı hesaplıyoruz

Topraklama Direncini Etkileyen Faktörler

Toprak direncini etkileyen faktörler ise bitki içerikli yapılar veya diğer elektrikli tesisler bu boyutları yükseltip genişletebilir bu tür farklılıklar için değişik topraklama elektrotları gerekebilir. Tesisleri daha ince ölçümler yapabilen modern yeni teknoloji bilgisayar kontrollü ekipmanlara ilave etmek gibi bazı durumlar elektriksel gürültü arttırır , eski ekipmanlar bu güncel teknolojik ekipmanlarla uyumsuzluk göstermesi ve uyumsuzluk yaşaması sebebiyle bu elektriksel gürültüye sonuç oluşturur.

Metalik olmayan boru ve kanal gibi yer altına döşenen Bu sistemler alçak toprak direnci yönüyle güvenliği tehdit altına alabilir toprak direncini etkileyen çok önemli bir başka faktör ise toprağın nemli veya ıslak olmasıdır yani hava şartları toprak direncini çok önemli derecede etkileyen bir faktördür.

Topraklama Direnci Nasıl Ölçülür

Peki topraklama direnci nasıl ölçülür en çok kullanılan ve yaygın olan yöntem 3 problu yani iki kazık kullanılarak yapılan ölçüm şeklidir. P ve C elektrotları toprağa iyice batırılır ve oraya çakılır bu elektrotlar için gerekli olan mesafe farkı  5 -10 metre maksimum olmalıdır topraklama barasına yeşil olan kabloyu takarız barayı kesinlikle ayırmak gerekmektedir. Sarı olan kabloyu potansiyel elektroda  kırmızı olan kabloyu ise akım elektroduna bağlamalıyız elektrotların çakıldığı toprağın nemli olması tercih edilir. Kazıkların daha rahat takılmasını ve direncin daha düşük olmasını sağlamaktadır.

Toprak Özdirenci Nasıl Ölçülür

Şimdi bundan bahsedelim toprağın kendi iç direnci ne kadar az ise yapılan topraklamanın direnci ise o kadar düşük olur. Yani bunlar doğru orantılıdır, özgül direnç Wenner Metodu yardımıyla 4 kazık ile ölçülür kazıklar arasındaki mesafe aynı olmalıdır. Bu kazıklar yere çakılır ve ölçüm gerçekleştirilir. 

Toprak Gerilimi

Toprak Gerilimi Ölçümü

Toprak gerilim ölçümü şu şekilde yapılmaktadır: toprak direnci test cihazının üzerinde bulunan tuşlardan kademeli olan toprak gerilimine getirilir ve gereken ibareler ana ekranda karşımıza gelir gerilimin 10 volt ya da daha düşük olduğundan kesinlikle emin olunmalıdır. Eğer bulunan gerilim 10 volttan daha yüksek ise toprak direnç değerinde büyük hatalar ve karşımıza sorunlar çıkabilir bu hata ve sorunları ölçümü önlemek için gerilim düşürülmeli veya kaynak en başından kapatılmalıdır.

Bir önceki yazımız olan Topraklama Ölçümü Raporu başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.