Topraklama, enerji nakil hatlarında biriken veya ani yüklenmelerin enerji nakil hattına ve bağlı bulunduğu diğer elektrik hatlarına zarar vermemesi amacıyla yapılan ve fazla yükün/akımın toprağa güvenle aktarılmasını sağlayan sisteme verilen isimdir. Topraklama tesisi üç amaçla yapılır.

1. Koruma Topraklaması

İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için işletme araçlarının aktif olmayan metal kısımlarının topraklanması. (Normal şartlarda gerilim altında olmaya kısımlar.)
Koruma topraklamasının etki şekli:

Topraklanacak cihaz veya bölüm ile referans toprak (topraklanan nesnenin elektrodundan oldukça uzak, en az 20 m, bir toprak parçası) arasındaki direncin (topraklama direnci, elektrot yayılma direnci) olabildiğince küçük olması gerçekleştirilir.

Bu suretle doğacak hata akımları yeteri kadar büyütülerek bir taraftan koruma elemanlarının çalışması sağlanırken aynı zamanda dokunma gerilimi tehlike sınırları altında tutulur.
Bu maksatla yapılan topraklamaya KORUMA TOPRAKLAMASI denir.

2. İşletme Topraklaması

topraklama_cesitleri_konuİşletme akım devresinin, tesisin normal işletmesi için topraklanması. (Aktif kısımlarının topraklanması. Normal şartlarda gerilim altında olabilen kısımlar)
İşletme topraklamasının etki şekli:

Şebekelerde arızasız normal işletme durumunda nötr noktasının toprağa karşı gerilimi, dengeli yük hali için, sıfır kabul edilir. Bir fazda faz-toprak kısa devresi meydana gelmesi halinde nötr noktası topraklanmamış ise, nötr noktası gerilimi faz-nötr gerilimine, arızasız fazların gerilimi de toprağa karşı faz arası gerilime ulaşır. Yalıtım bakımından istenmeyen bu durumu önlemek için nötr noktasının topraklanması yoluna gidilir. Diğer taraftan topraklama ile şebeke için sabit potansiyelli bir nokta elde edilir.

Şebekede oluşan geçici aşırı gerilimler üzerinde de topraklamanın etkisi vardır. İşletme esnasında gerilim altında olabilen noktaların topraklanmasına İŞLETME TOPRAKLAMASI denir.

3. Fonsiyon Topraklaması

  • Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklama.
  • Yıldırım etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, iletişim tesisleri işletme topraklaması.
  • Fonksiyon topraklamasının etki şekli:
    Dönüş hattı olarak toprağa kullanan iletişim tesislerinin çalışabilmesi için yapılan işletme topraklamasına FONKSİYON TOPRAKLAMASI denir.
    Raylı sistem topraklaması, parafudrların topraklaması da bu sınıf içinde düşünülmektedir.

Tehlikeli gerilim seviyesi; 50 volttur. İnsan anatomisi 50 volt üzerindeki gerilime maruz kaldığında metabolizmada bozukluklar meydana gelebilir.

Tehlikeli akım seviyesi; 30 mA dir.

Bir önceki yazımız olan Topraklama başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

İçindekiler

] }