Kompanzasyon hesabı yapılabilmesi için, öncelikle sistem üzerindeki yüklerin karakteristik değerlerinin bilinmesi gereklidir. Kompanzasyon sistemi ölçümlerinin bilinmemesi, kompanzasyonun hatalı olmasına neden olabilmektedir.

Kompanzasyon Hesabı Nasıl Yapılır?

Kompanzasyon hesaplama yöntemi 2 şekilde yapılabilir;

  • Değişmeyen reaktif yüklerde, aktif enerji tüketimini sağlamak,
  • Belli bir miktar tüketilen aktif enerjide, reaktif enerji tüketimini engellemek,

Burada yapılması gereken, belli bir miktar tüketilen aktif enerjide, reaktif enerji tüketimini engellemektir. Öyle ki reaktif oranı düşürmek için aktif enerji harcamanın, ceza ödemekten farkı kalmayacaktır. Dolayısı ile bu aşamada gereken enerji harcanmalı, harcanırken de reaktif güç dengesi sağlanmalıdır.

Reaktif Güç Hesabı

Devrede ortalama değeri sıfır olan güce reaktif güç denir. Reaktif güç hesaplaması şu şekilde sağlanabilir.

Q=S*SinQ

Reaktif Güç , fazın görünen gücü ile SinQ (Reaktif Güç Çarpanı) çarpımına eşittir. Görünen güç yerine akım ile gerilim çarpımını alırsak aktif güç,

Q=I*U*SinQ

Reaktif güç, fazın akım, gerilim ve SinQ (Reaktif Güç Çarpanı) çarpımına eşittir. Sinüs değeri, Cosinüs ve Tanjant değerlerinin çarpımına eşit olduğu varsayılır ise,

Q=I*U*CosQ*TanQ

Eğer yalnızca aktif ve görünen güç değerleri elde edilebiliyor ise reaktif güç,

Q*Q=S*S – P*P formülü ile de hesaplamak mümkündür.

Dolayısı ile bir şekilde ölçümü alınmış olan akım, voltaj, cosQ, sinQ, tanQ, S, P değerlerinden Q (reaktif güç) elde edilir. Her fazın reaktif gücü ayrı ayrı bulunmalı ve bu yüklerin hangi durumlarda ortaya çıktığı kesinlikle tespit edilmelidir. Toplam reaktif güç değeri de 3 fazın reaktif güçlerinin toplamına eşit olur.

Q toplam=Qr+Qs+Qt

Güç ölçüm aşamasında sistemde kondansatör bulunmadığına  dikkat etmeniz gerekmektedir. Sistemde bir reaktif güç kontrol rölesi çalışırken, doğal olarak sisteme kondansatör girer yada çıkar. Bu aşamada, sistemin çektiği reaktif güç değerlerini tespit etmek imkansız olacaktır.

Görünür Güç (S)

Aktif gücü dirençler, reaktif güçleri endüktif ve kapasitif devreler çekerler. Bu devrelerde güç, akım ve gerilim çarpımına eşittir. Bu güç, görünür güç olarak ifade edilir.

S = U . I  

Güç Üçgeni

Aktif, reaktif ve görünür güçler arasındaki geometrik bağlantıyı ifade eden üçgene güç üçgeni denir. Endüktif bir devrenin uçlarına gerilim uygulandığında devre, gerilimden geri fazda bir akım çeker.

Kapasitif devrelerde ise tam tersi, devrenin uçlarına gerilim uygulandığı takdirde, devre gerilimden ileri fazda bir akım çeker.

 

Güç Katsayısı

Gerilimle “I” akımı arasındaki açının (zaman açısı) kosünüsü güç faktörü (CosQ) olarak ifade edilir.

Kompanzasyon Kondansatör Hesabı

Kompanzasyon hesaplama programı ile hesaplama yöntemleri şu şekilde yapılabilir;

 

  • Tablolardan faydalanmak suretiyle gerekli kondansatör gücü hesaplanabilir. Bunun için sistemin aktif gücünün bilinmesi yeterli olacaktır.
  • Tesiste aktif ve reaktif sayaçlar mevcut ise kondansatör gücünün hesaplanması,
  • Tesiste aktif sayaç, ampermetre, voltmetre mevcut ise kondansatör gücünün hesaplanması,
  • Tesiste ampermetre, wattmetre, voltmetre varsa kondansatör gücünün hesaplanması.

Bir önceki yazımız olan Kompanzasyon Nedir? başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.

İçindekiler

] }